Eski Antlaşma 39 kitapçık içerir. Bunlar yaklaşık bin senelik bir sürede hazırlanıp yazıldı. Kitapçıkların yazılış tarihlerin bazıları tam olarak bilinmemektedir. Aşağıdaki tablo geleneksel Protestan Hristiyanlığında kabullenen tarihleri kullanarak kitapçıkların aşağı yukarı ne zaman yazıldıklarını ve yazarların kimliğini açıklar. Bazı kitapçıkların yazılışı bir süreç içinde yapılmıştır. Bir ya da birçok derlemeci de el atmış olabilir. Burada bulunan tarihler geleneksel olarak kabul görmüş yazarları ifade eder, derlemecileri değil (buna Mezmurlar hariçtir). Dil olarak kitapçıkların çoğu İbranice olarak yazılmıştır. Daniel, Ezra ve Nehemya kitapçıkların büyük bir bölümü ayrıca Aramice olarak ta yazılmıştır.
Tarih (İ.Ö.) | Kitapçık | Yazar(lar) | Notlar |
---|---|---|---|
1445-1406 | Yaratılış, Mısır’dan Çıkış, Levililer, Çölde Sayım | Musa | “Tevrat” (İbr.: Torah: öğretiş) veya “Pentatük” (Grk.: Beş kitap) olarak bilinen beş kitabın yazılışı geleneksel olarak Musa’ya atfedilir. Eski Antlaşma’daki diğer kitaplar (Yşu. 1:7; 8:31; 1Kr. 2:3; 2Kr. 14:6; Ezr. 6:18; Neh. 13:1; Mal. 4:4), İsa Mesih (Mar. 7:10; 12:6; Yu. 5:46) ve Yeni Antlaşma’nın yazarları bu görüşü destekliyor (Luk. 2:22; Elç 3:22; Rom. 10:5) |
1406 | Yasa’nın Tekrarı | Musa, Yeşu, Elazar (?) | Yasa’nın Tekrarı kendisi Musa’nın kaleminden çıktığına dair tanıklıkta bulunur (Yas. 1:1). Yasa’nın Tekrarının 34. (son) bölümü büyük bir olasılıkla Musa’dan başka birisi tarafından yazılmıştır. Zamanlama ve yazı tarzı açısından bunun Yeşu veya baş kâhin Elazar’ın olması mantıklıdır. |
1370 | Yeşu | Yeşu, Pinehas (?) | Yşu. 8:32; 24:26 ayetlerine göre Yeşu yazılar hazırlamıştır. Bazı yorumcular kitabın sonunun başkası tarafından yazılmış olduğunu düşünüp, bunun baş kâhin Pinehas’ın olduğunu öne sürer. |
1085-971 | Hâkimler | Bilinmiyor | Yahudi geleneklerine göre, Samuel’in kitabı yazdığı kabul edilir. Günümüzün yorumcuları Hâkimler’i aslında bir derleme olarak görür. Yazış tarzı ve kullanılan lehçe Davut döneminde yazıldığı fikrini destekliyor. |
1085-971 | Rut | Bilinmiyor | Yahudi geleneklerine göre, Samuel’in kitabı yazdığı kabul edilir. Günümüzün yorumcuları yazılış tarzı Hâkimler’e benzediğinden dolayı aynı döneme ait olması gerektiğini ifade edip, Davut’un dönemine atfederler. |
1030-931 | Samuel | Samuel, Natan, Gad | Kitapçığın yazarları geleneksel olarak 1Ta. 29:29 ayetini yorumlayarak tanımlanır. |
1030-931 | Eyüp | Bilinmiyor | Öykü çok eski olsa da (İ.Ö. 2000-1000), yazılış tarzı ve lehçesi kitabın özgün metni Davut’un veya Süleyman’ın zamanında yazıldığını destekler. |
971-686 | Süleyman’ın Özdeyişleri | Süleyman, Agur, Lemuel | Özdeyişlerin büyük bir çoğunluğu Süleyman tarafından yazılmış olsa da, kitabın son hali Hizkiya’nın krallık döneminde oluştu (bkz. Özd. 25:1). |
940 | Vaiz | Süleyman | |
940 | Ezgiler Ezgisi | Süleyman | |
800 | Yoel | Yoel | |
760 | Amos | Amos | |
739-686 | Yeşaya | Yeşaya | 50-senelik dönem için bkz. Yşa. 1:1. |
733-701 | Mika | Mika | |
722 | Hoşea | Hoşea | |
720-630 | Yunus | Yunus (?) | Kitapçığın öyküsü Yunus’tan gelmiş olsa da, üçüncü kişi tarzında yazılması Yunus’un kitapçığı kendisi yazdığı üzerine şüphe atar. Özellikle Yun. 3:3’teki geçmiş zamandaki ifade bazı yorumcuların kitapçığın Ninova’nın 631’deki yıkılışından sonra yazıldığını düşünmelerine yol açmıştır. |
645 | Nahum | Nahum | |
636-627 | Sefanya | Sefanya | |
627-574 | Krallar | Yeremya | 2Kr. 25:27-30 büyük bir olasılıkla başkası (Ezra?) tarafından yazılmıştır. |
626-590 | Habakkuk | Habakkuk | Tam ne zaman yazıldığı kitapçığın içeriğinden %100 belli değil. Verilen tarihler genel olarak kabullenen tüm tarihleri kapsar. |
605-580 | Yeremya | Yeremya, Baruk | Baruk Yeremya’nın kâtibiydi (bkz. Yer. 36:4; 45:1). Yer. 36:1’e göre Yeremya kitabını ilk 605 yılında yazdırmaya başlamıştır. |
597-573 | Hezekiel | Hezekiel | Hezekiel aldığı vahyin tarihlerini çok dikkatli bir şekilde kaydeder (örn. Hez. 1:1; 8:1; 20:1; 24:1; 29:17). |
586 | Ağıtlar | Yeremya | Eski Antlaşma’nın Grekçe tercümesi olan Septuaginta’da (İ.Ö. 1. yüzyıl) kitapçık Yeremya’ya atfediliyor. |
586 | Ovadya | Ovadya | Ovadya’nın tam tarihi bilinmiyor ve saptaması biraz zordur (bkz. “Ovadya Giriş”, AKKİT, s. 1293-1294). |
550-530 | Daniel | Daniel, Nebukadnessar | Kitapçığın çoğu Daniel’in kendisi tarafından yazıldığı kitapçığın kendisinden belli oluyor (Dan. 8:1; 9:2). Dan. 4’ün Nebukadnessar tarafından yazıldığı da açıktır (bkz. Dan 4:1). |
520 | Hagay | Hagay | Tarih için bkz. Hag. 1:1,15; 2:1 |
520-480 | Zekeriya | Zekeriya | Zekeriya kitapçığında birçok tarih verir (bkz. Zek. 1:1,7; 6:9;7:1) |
515-415 (?) | Malaki | Malaki | “Malaki” ismi “ulağım” anlamına geldiğinden dolayı yazarın kimliği tartışılır. Kimliği için Ezra, Zekeriya veya Mordekay önerilir. Bundan dolayı tarihini saptamak o kadar kolay değildir. Tek net olan bilgi Sürgün’den sonra yazıldığıdır. |
450-400 | Tarihler | Ezra | Tarihler tek bir yazarın yapıtı olarak kabullenir. Hem geleneksel Yahudi görüşüne göre hem de yazılış tarzı Ezra kitapçığına çok benzediğinden dolayı Tarihler Ezra’ya atfediliyor. |
450 | Ester | Bilinmiyor | Yazar olarak Ezra veya Mordekay önerilir. |
450 | Ezra | Ezra | |
440 (?) | Mezmurlar | Davut, Süleyman, Musa, Asaf, Korahoğulları, ve daha birçok kişi | Mezmurlar (“Zebur”) aslında bir derlemedir. Tam olarak ne zaman tamamlandığı bilinmemektedir, ama en eski mezmur (90 – Musa’ya atfedilir) İ.Ö. 1406’dan önce yazılmıştır. Davut mezmurlarını 1030’lu yıllarında bestelemeye başlamıştır. Diğer mezmurlar bundan sonra bestelendi ve kâğıda döküldü. İsa Mesih’in döneminde Kutsal Kitap’ın bir bölümü olarak anılır (Lk. 24:44). |
430 | Nehemya | Nehemya | |
Telif Hakları © 2018 J.M. Diener. İzin ile kullanıldı.